حجتالله کریمی: در دوران معاصر، ایران نظر به موقعیت
استراتژیک فوقالعاده و دارا بودن ذخایر عظیم زیرزمینی نفت، در سیاست خارجی
انگلستان از جایگاه ویژهای برخوردار بوده است. علاوه بر این انگلیسیها
ایران را به مثابه دروازهای تلقی میکردند که اگر مورد حراست قرار نگیرد،
مستعمره زرخیزشان، هندوستان، به خطر خواهد افتاد.
با این حال به دلیل ناآگاهی و احیاناً سرسپردگی سیاستمداران و زمامداران
ایران، این کشور نمیتوانست از موقعیت ویژه خود استفاده کند و از انگلستان
امتیاز بگیرد. بر عکس، تاریخ معاصر ایران همواره شاهد اخذ امتیازات
ذیقیمت و دخالتهای گسترده انگلستان در امور ایران است. این نوشتار بر
دخالتهای انگلیسیها در تعیین نوع نظام سیاسی حاکم بر کشور تمرکز دارد.
این دخالتها در 3 مقطع تاریخی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. 3 مقطع عبارتند
از: نهضت مشروطیت، دوران پس از جنگ اول جهانی تا حکومت رضاشاه، دوره پس از
شهریور 1320.