به گزارش فارس، فعال آمریکایی با رد اظهارات رسانهها و مقامات غربی و عربی درباره جنگ یمن، ابراز داشت که یمنیها برای استقلال یافتن از استیلا و تسلط واشنگتن و عربستان سعودی در تلاش هستند.
به گزارش فارس، فعال آمریکایی با رد اظهارات رسانهها و مقامات غربی و عربی درباره جنگ یمن، ابراز داشت که یمنیها برای استقلال یافتن از استیلا و تسلط واشنگتن و عربستان سعودی در تلاش هستند.
عضو فراکسیون افراطیون در مجلس ششم میگوید باید با اعتدالگرایان برای انتخابات مجلس دهم ائتلاف کنیم.
به گزارش کیهان حسین انصاریراد که عضو فراکسیون مشارکت و رئیس کمیسیون اصل 90 در مجلس ششم بود، به روزنامه آرمان گفت: باید در یک ائتلاف جامع و کامل از تمام شخصیتهای اصلاحطلب در سطح کشور استفاده کرده و با کارشناسی قوی و با وحدت کامل به لیست واحدی از اصلاحطلبانی که پرونده قابل قبولی دارند برسند و آنها را به جامعه معرفی کنند. قطعا باید دایره انتخاب اصلاحطلبان برای داوطلبان وسعت پیدا کند. بنابراین، از اصولگرایان میانهرو و اعتدالگرایانی هم که بتوانند در چارچوب موازین اصلاحات عمل کنند باید استفاده شود.
در مصاحبه با اشپیگل معلوم شد
محمدجوادظریف هم دلواپس صداقت آمریکاست!
وزیر امور خارجه تاکید کرد که همه ما درباره صداقت و جدیت طرف مذاکرهکننده به ویژه آمریکا نگران هستیم و سطح این بیاعتمادی بالا و متقابل است.
«محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران در گفتوگو با نشریه آلمانی اشپیگل گفت: ایران و آمریکا دیدگاههای جهانی متفاوتی دارند. بنابراین دو کشور با یکدیگر اختلاف خواهند داشت.
رهبر انقلاب در دیدار اعضای کنگره شهدای پیشمرگان کُرد:
دشمن با بهانههایی نظیر «مذهب» و «قومیت» اختلافافکنی میکند
انتشار عکس دو کودک یمنی در رسانه ها و فضای مجازی جهان عرب در 48 ساعت گذشته میلیونها انسان را به گریه انداخته است.
گفتنی است این
تصویر ظرف 48 ساعت گذشته به طور گسترده در رسانه ها و فضای مجازی جهان عرب
منتشر شده و همچنان میان کاربران در حال رد و بدل شدن است. متن نظرات و
مطالبی که کاربران عرب زبان در ذیل این تصویر در صفحات مختلف سایت های
اجتماعی منتشر می کنند، نشان دهنده غم و اندوه آنان از دیدن این تصویر است.
گفتنی
است ارتش عربستان با کمک همدستانش نزدیک به 50 روز است که حملات ددمنشانه
ای علیه ملت مظلوم یمن به راه انداخته و همچنان از رسیدن کمک های
انساندوستانه به آنان جلوگیری می کند.
روحانی هم متوجه شده است که توجه به کمپ های غیر ازکمپ اسلام خطا است چرا که در تذکری به برخی از کشورهای منطقه گفت : به کمپ اسلام و قرآن پناه ببرید؛ کمپ دیوید نمیتواند منجی شما باشد».
به دنبال این اظهار نظر وتذکر آقای دکتر روحانی آقای محمد ایمانی طی یاد داشتی تحت عنوان کمپ کدخدا خبری نبود در روزنامه کیهان نوشت :
اگر
سخن آقای ظریف سخن درستی است که ما به آمریکا اعتماد نداریم، آنچه در عمل
در حال وقوع است خلاف این اصل درست کلی است.امروز کسی شک ندارد که آمریکا
در حال موش دواندن است. آمریکا بارها در حق ما و دیگران در وین، ژنو،
نیویورک، اسلو و کمپ دیوید، خیانت و بدعهدی کرده است.
از اردیبهشت 92 که آقای روحانی گفت آمریکا کدخداست و بستن با کدخدا راحتتر است، دو سال میگذرد. او در این دو سال حتما باتجربهتر شده است. شاهد این ادعا سخن رئیسجمهور در روز مبعث خطاب به برخی شیوخ عرب بود مبنی بر اینکه «به کمپ پیامبر(ص) و قرآن پناه ببرید، به سوی کمپ دیوید نروید. کمپ اسلام و پیامبر میتواند منجی شما باشد». این سخن به آن کلام حکیمانه مقتدای انقلاب نزدیک است که دو هفته پیش در جمع کارگران فرمودند «کلید حل مشکلات اقتصادی در نیویورک و لوزان و ژنو نیست، در داخل است.»
روز شنبه نیروهای آمریکایی ادعا کردند توانسته اند در عملیاتی منحصر بفرد
«ابوسیاف» مسئول نفت و گاز داعش را به همراه ده ها تن دیگر از همراهانش به
هلاکت برسانند این در حالی است که تلویزیون سوریه پیش از اعلام آمریکایی ها
از کشته شدن این مقام ارشد داعشی که نام های متعددی دارد، خبر داد.
به گزارش جام جم آنلاین، شکار ابوسیاف اگر چه در برخی رسانه ها به نام نیروهای آمریکایی مامور مبارزه با داعش مستقر در عراق و در برخی دیگر از رسانه ها به استناد گزارش تلویزیون سوریه در نتیجه تلاش ارتش این کشور قلمداد و در کارنامه سوری ها ثبت می شود اما برخی تحلیل ها نیز می گوید این عملیات را حتی اگر آمریکایی ها انجام داده باشند، بدون هماهنگی با دولت سوریه به فرجام نمی رسید.
روایت شبکه آمریکایی سی ان ان که این عملیات را بنا به گفته آشتون کارتر وزیر دفاع آمریکا، «سیلی محکم» به داعش خوانده است با روایت رسمی سوریه از این رویداد هم در ماهیت طرف مجری این عملیات و هم در تعداد تلفات تروریست ها متفاوت است.
سی ان ان گزارش داد: یگان ویژه مبارزه با تروریسم آمریکا شامگاه شنبه با دستور آشتون کارتر وزیر دفاع آمریکا و موافقت باراک اوباما رییس جمهور این کشور با مدیریت و فرماندهی گروه ویژه موسوم به دلتا متشکل از 20 نیروی آموزش دیده و باتجربه و همچنین مشارکت بیش از 100 نیروی دیگر از یگان های مختلف رزمی از جمله خلبانان مسئول هلی برد نیروها از عراق به سوریه، اقدام به انجام عملیات کرد.
سی ان ان به نقل از یک منبع آگاه از جزئیات عملیات مدعی شد که کماندوهای مشارکت کننده در این عملیات با چند بالگرد «بلک هاوک» و هواپیمای وی-22 به عمق خاک سوریه و مشخصاً ساختمانی چند طبقه که اعضای گروه تروریستی داعش در آن پناه گرفته بودند، منتقل شدند. به گفته این منبع، داعش تلاش کرد از زنان و کودکان حاضر در این ساختمان به عنوان سپر انسانی استفاده کند.
نقش سگ های ارتش آمریکا در شکار ابوسیاف
گفته می شود در این عملیات که با کمک سه فروند بالگرد نیروهای آمریکایی به محل عملیات اعزام شده اند، سگ های ارتش نیز برای تعقیب چهره های شناخته شده تر داعش استفاده شدند.
با وجود انتشار اطلاعات ناقص در باره این عملیات، برخی منابع مانند مرات البلد سوریه از حضور سگ های ارتش در این عملیات بر ای تعقیب وو قتل برخی افراد خاص داعش خبر داده است؛ امری که نشان می دهد آمریکایی ها از قبل، اطلاعات دقیق و حتی «دی ان ای» تروریست های داعش را در اختیار داشته اند.
این پایگاه خبری از نقش سگ های ارتش آمریکا در شکار وزیر نفت داعش خبر داده و اعلام کرده است که هدف از به کارگیری سگ های ارتش آمریکا شکار زنده یا کشتن دقیق اشخاص مدنظر آمریکایی ها در این عملیات بوده است.
یک منبع آگاه دیگر به سی ان ان گفت: یگان حمله موفق شد این ساختمان را تصرف کند و بدون اینکه به زنان و کودکان آسیبی برسد اقدام به کشتن تروریست های مسلح کند. ابوسیاف وزیر نفت و گاز داعش نیز قرار بود زنده دستگیر شود اما مقاومت کرد و کشته شد.
فعالیت های برده داری ابوسیاف و همسرش
یک مقام آمریکایی مطلع دیگر به سی ان ان گفت که همسر ابوسیاف موسوم به «ام سیاف» نیز دستگیر و تحویل یکی از بازداشتگاه های آمریکا در عراق شده است. این مقام آمریکایی گفت: گفته می شود که ابوسیاف و زنش در ربودن و اسارت گروگان های داعش دست داشته اند.
واشنگتن پیش از این گفته بود که ام سیاف در تجارت زنان و به کنیزی کشاندن زنان اقلیت ایزدی عراق نقش قابل توجهی داشته است.
یک مسئول آمریکایی نیز بدون اینکه بگوید نام واقعی ابوسیاف چیست گفت که او مقام ارشد داعش در امور نفت و گاز و تونسی تبار است. این مسئول آمریکایی گفت که به دولت تونس نیز درباره کشته شدن شهروند تروریست آن در عملیات مذکور اطلاع داده شد.
آشتون کارتر وزیر دفاع آمریکا این عملیات را سیلی محکمی به چهره گروه تروریستی داعش دانست و افزود: همه نیروهای مشارکت کننده در این عملیات تحت فرماندهی نیروی دلتا سالم به پایگاه های خود بازگشتند.
ارتش سوریه می گوید عملیات را انجام داده است
این روایت آمریکایی ها از به هلاکت رسیدن یکی از بارزترین چهره های اقتصادی درامدزا برای گروه تروریستی داعش بود اما تلویزیون سوریه اعلام کرد که این عملیات را ارتش سوریه انجام داده است.
تلویزیون سوریه شامگاه عصر روز شنبه چند ساعت قبل از آمریکایی ها از کشته شدن ابوسیاف و 40 تن از تروریست های داعشی همراه وی در عملیات ویژه ارتش این کشور نزدیک چاه نفتی العمر خبر داد.
نام های دیگر ابوسیاف
تلویزیون سوریه در این خبر فوری نام دیگر ابوسیاف را نیز ذکر کرد؛ «ابو التیم السعودی» که گفته می شود عربستانی و نه تونسی تبار است.
برخی رسانه ها مانند العربیه وابسته به عربستان سعودی ابوسیاف را دارای تابعیت عراقی می دانند و تمایل ندارند از او به عنوان یک سعودی تبار یاد شود. این شبکه می گوید ابوسیاف همان نبیل الجبوری المکنی عراقی تبار است که زمانی در زندان بوکا آمریکا به سر برده است.
اختلاف بر سر نام واقعی ابوسیاف باعث شده که نام های مختلفی از او در رسانه ها منتشر شود؛ اسامی از قبیل ابو التیم السعودی، نبیل الجبوری، محمد العراقی و عبدالغنی.
گزارش دیده بان حقوق بشر مستقر در لندن اما از تعداد کشته ها نیز متفاوت است. در این گزارش تعداد داعشی های کشته شده 19 نفر ذکر شده است که 12 نفر از آنها خارجی (غیر سوری) هستند.
اعلام کشته شدن ابوسیاف در رسانه های سوریه چند ساعت پیش از انتشار این خبر در رسانه های آمریکایی را برخی ناظران دلیل بر نادرستی ادعای آمریکایی ها درباره اجرای این عملیات دانسته اند اما این تمام گمانه های موجود در این باره نیست.
هماهنگی آمریکا و سوریه؟
برخی منابع و تحلیل ها نیز مدعی شده اند که آمریکا و سوریه برای کشتن این تروریست ها هماهنگ بوده اند؛ اظهاری که از همان ابتدای انتشار خبر کشته شدن ابوسیاف مطرح شده بود.
شامگاه شنبه و کمی بعد از انتشار خبر هلاکت وزیر نفت داعش، «برنادت میهان» سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا گفت که هیچ هماهنگی بین آمریکایی ها و دولت بشار اسد صورت نگرفت و به نظام سوریه درباره این عملیات چیزی نگفته شد. میهان افزود: نظام اسد شریک ما در جنگ با داعش نبوده و نیست.
این اظهار مقام امنیتی آمریکا در حالی است که برخی ناظران و تحلیلگران تحولات مرتبط با فعالیت های تروریستی در عراق و سوریه چیزی غیر از این می گویند.
این تحلیلگران معتقدند بین نظام سوریه و آمریکا برای انجام عملیات هایی از این دست در خاک سوریه هماهنگی های لازم انجام می شود، زیرا تداخل عملیات و انجام پروازهای بدون هماهنگی می تواند برای نیروهای آمریکایی فاجعه به بار آورد.
پایگاه خبری مرآت البلد در این باره نوشت: در پشت پرده این عملیات با وجود انکار مقام های آمریکایی هماهنگی بین نیروهای آمریکایی مستقر در عراق و ارتش سوریه وجود دارد. با وجود اینکه درباره نام و هویت واقعی مسئول نفت و گاز داعش نیز اختلافاتی هست، اما اعلام زودهنگام کشته شدن ابوسیاف پیش از آنکه آمریکایی ها چیزی درباره این عملیات فاش کنند حاکی از هماهنگی نظامی بین دو طرف است حتی اگر واشنگتن بگوید چنین چیزی وجود ندارد.
علیرضا زاکانی در گفتگو با خبرنگار پارلمانی خبرگزاری تسنیم، از درخواست غربیها برای بازجویی و مصاحبه با برخی دانشمندان و مقامات ایران خبر داد و اظهار داشت: خاطره تلخ انتقال اطلاعات دانشمندان هستهای ایران به آژانس انرژی اتمی با شهادت شهدایی همچون شهید شهریاری همراه بود که حکایت از نامطمئن بودن آژانس انرژی اتمی برای شناخت عناصر انسانی مؤثر در حوزه فناوری هستهای دارد.وی تصریح کرد: بنابراین این درخواست که همزمان با نظارتهایی که میکنند با افراد ایرانی و دانشمندان ما مصاحبه داشته باشند و به تعبیری اقدام به "بازجویی" کنند، غیرقابل قبول است.وی با بیان اینکه این اقدام خطرات بنیادینی را معطوف دانشمندان ما و دانش هستهای کشور میکند، تاکید کرد: معتقدیم که نظارت باید نظارت متعارف باشد و هرچه از این دست مطالبات مطرح میشود، در راستای زیاده خواهیهای آمریکا و نظام سلطه و به منظور اهداف شومشان برای نابودی دانش و دانشمندان هستهای ایران است.
مذهب تشیع یکی از مهمترین مذاهب شناختهشده اسلامی در دنیای معاصر است؛ پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، دین اسلام اغلب از زاویه مذاهب اهلسنت مورد شناسایی، تحلیل و بررسی قرار میگرفت و متون سنتی اهل سنت مبنای قضاوت درباره ابعاد گوناگون اسلام بود؛ اگرچه مستشرقان و پژوهشگران تاریخ، کم و بیش با قرائت شیعی از دین اسلام، که با محوریت رفتار و گفتار اهلبیت علیهم السلام و عنصر پویای امامت شکل گرفته است، آشنا بودند، اما هنوز ظرفیتها و نقاط قوت برجستهای که در این مذهب وجود دارد، برای همه روشن نبود؛ با طلوع خورشید انقلاب اسلامی ایران و آثار گسترده و عمیقی که بر مناسبات گوناگون سیاسی، فرهنگی، معنوی، اقتصادی، ... جهان گذاشت، اسلام کم کم به صورت دیگری خود را بر مردم دنیا آشکار کرد و همین امرموجب پیدایش مراکز و دپارتمانهای تحقیقاتی و رشتههای متعدد پژوهشی پیرامون ابعاد گوناگون مذهب تشیع شد؛ شاید بتوان گفت که مذهب تشیع، تنها مذهب اسلامی است که از ابتدای تولد تاکنون به علل گوناگون تاریخی، جامعهشناختی، سیاسی، ... همواره در معرض شناسایی و نقد بوده است؛ افراد و گروههایی که از خاستگاه دشمنی و ضدیت با شیعه به بررسی و نقد آن روی آوردهاند، اغلب کوشیدهاند تا آن را به عناصری بیرون از ریشههای اصلی و اصیلش، در رفتار و گفتار پیامبر، نسبت داده و آن را نوعی جعل تاریخی جلوه دهند؛ ارزیابی موفقیت یا عدم موفقیت این افراد و گروهها را باید در جای دیگری بررسی کرد، اما بیتردید یکی از مهمترین تحلیلهای تاریخ محورانه، تحلیلی است که شکلگیری تشیع را به دوران حکومت صفویه ارجاع کرده و تلاش میکند تا با سرهم کردن ادله تاریخی، اثبات کند که صفویان اول بار و برای تحکیم و گسترش پایههای حکومت خود، مذهب شیعه را بهوجود آوردند و گسترش دادند؛ و حتی گروههای سلفی و تکفیری نیز امروزه به این امر استناد میکنند. در این نوشتار و دو نوشتار دیگر بنا داریم تا با طرح چنین شبهاتی، به بررسی و نقد آنها بپردازیم.
یکی از شبهاتی که مطرح میشود اینکه از لحاظ تاریخی و جامعهشناختی، ریشههای مذهب تشیع به دوران صفویان میرسد؛ صفویان با پدیدآوردن مذهب تشیع و از طریق اعمال زور و خشونت، توانستند بر ایران مسلط شده و دامنه حکومت خود را در تمام مناطق این کشور پهناور گسترش دهند؛ پایهگذار مذهب تشیع، شاه اسماعیل اول بود که با همراهی قزلباشها و غلبه قهرآمیز بر مخالفان، به بسط و توسعه مذهب تشیع همت گماشت!(1)
ریشه تشیع درعمق تاریخ اسلام
درپاسخ بایدگفت یکی از شیوههای مرسوم در میان اهل سنت در نقد مذهب شیعه، انتساب آن به شخصیتهای موهوم و جریانهای خاص سیاسی است؛ پارهای از عالمان سنی، به جای نقد عالمانه و منصفانه مبانی کلامی، تاریخی و روایی مکتب تشیع، با نسبت دادن این مکتب به افراد موهومی مانند عبدالله بن سبا و یا جریانهای سیاسیای مانند صفویه، میکوشند از نقد عالمانهای، که از قضا توان آن را هم ندارند، بگریزند؛ از افسانه عبدالله بن سبا(2)که بگذریم، هرچند صفویه نقش مهمی در گسترش مذهب تشیع در میان ایرانیان داشتند و برای اول بار حکومت یکپارچه و مقتدری با گرایشهای شیعی بنا نهادند، اما هرگز نمیتوان پذیرفت که پایهگذار مذهب شیعه بودهاند؛ مذهب شیعه، که با محوریت ولایت و محبت اهلبیت پیامبر (صلی الله علیه و آله) بنیان نهاده شده است، ریشه در اعماق تاریخ اسلام و آموزههای نبوی دارد؛ آنجا که پیامبر به امام علی علیهما السلام فرمود: یا علی! انت و شیعتک هم الفائزون یوم القیامه(3)؛ نکته مهمی که باید به این حقیقت افزود این است که شیعیان هرگز خود را مذهب یا فرقهای در عرض دیگر فرق اسلامی نمیدانند تا کسی به دنبال تاریخ شکلگیری آن برآید؛ بلکه شیعه، به حق، خود را اسلام راستین و تفسیر حقیقی اسلام ناب محمدی میداند!
تشیع، نهالی که پیامبر غرس کرد!
اسناد و مدارک و دلایل تاریخی فراوانی بر این حقیقت تأکید دارد که نه تنها مذهب شیعه، مذهبی ریشهدار در تاریخ اسلام است و بنیاد آن در زمان خود پیامبر(ص)بنا نهاده شده است، بلکه ورود تفکر و گرایش شیعی به ایران هم در سالهایی بسیار دورتر از پیدایش صفویان اتفاق افتاده است؛ هرچند نمیتوان انکار کرد که صفویان، با انگیزههای گوناگونی، به گسترش و تحکیم پایههای تشیع در ایران کمک کردند؛ محققان بر این باورند که ما هنوز اطلاعات کمی درباره تاریخ صفویان داریم؛ «در چند دهه اخیر، دشمنىهاى زیادى با صفویان شده است که ریشه در برخى ناآگاهىهاى تاریخى و مذهبى دارد؛ جریان روشنفکرى دینى در ایران، در مقطعى از حرکت خود، با حمله به صفویان و فرهنگ مذهبى صفوى، کوشید تا آن را از پایه، سست گرداند؛ مع الاسف، این حرکت توفیق زیادى به دست آورد و توانست در یک مقطع تاریخى، تصور مردم کشور ما را به آن دوره، بدبین سازد؛ چیزى که هنوز آثار آن در اذهان و افکار جامعه برجاى مانده است».(4)در حالی که میدانیم صفویه خدمات زیادی به کشور و مذهب ما داشته است؛ هرچند دوران حکومت صفویان، همانند بسیارى از دورهها، خالى از خبط و خطا، بویژه از سوى شاهان صفوى نبوده است.
شکی نیست که صفویان در گسترش مذهب تشیع نقش برجستهای دارند، اما آیا میتوان به آسانی باور کرد که تشیع در تاریخ ایران پیش از صفویه سابقهای نداشته است و صفویه با خشونت و اجبار آن را رسمیت بخشیده و ترویج کردهاند؟! یقیناً هیچ حکومتی نمیتواند بدون فراهم آوردن زمینه و ساختار اجتماعی مناسب، اقدامات مهمی همچون تغییر مذهب را در یک جامعه اجرا و نهادینه کند؛ این واقعیت مهم و سنت اجتماعی، درباره حکومت صفویه هم ساری و جاری است؛ ما بر این باوریم که اگر در مقطعی از تاریخ، دولتی شیعی در ایران به قدرت رسید و در توسعه فکر شیعی کوشش کرد و این فرهنگ و مذهب تا به امروز همچنان محکم و پابرجاست، در نتیجه تحولات داخلی و اجتماعی و ساختارهای فرهنگی جامعه بوده است؛ به یقین تشیع در بستر جامعه ایرانی به حدی از گستره و باور عمیق مردمی تبدیل شده بود که ناگزیر دولتی شیعی لازم بود تا براساس خواست مذهبی و دینی مردم، ساختارهای سیاسی را سامان دهد؛ نکته جالبتوجه اینجاست که شاهان صفوی، در ابتدا صوفی مسلک بودند، اما وقتی با توده عمومی شیعی در جامعه ایران مواجه شدند، آهسته آهسته مسلک خود تغییر داده و به تشیع گرویدند؛ چرا که میخواستند بر جامعهای شیعی حکمرانی کنند!
ریشههای تشیع در اعماق تاریخ ایران
اندکى پیش از سقوط عباسیان، تشیع پیشرفت خود را در عراق، شام و ایران آغاز کرده بود؛ با سقوط دولت عباسیان، حرکت شیعی، در عراق و ایران سرعت بیشترى به خود گرفت؛ افزون بر این، ظهور تشیع در جهان اسلام، به شکلهاى مختلفى خود را نشان داد؛ یکى از صورتهای ظهور فکر شیعی، درآمیختن آن با تصوف بود؛ این آمیختگی شاید یکی از مهمترین جلوههاى اوجگیرى تشیع در تمامى بلاد اسلامى به شمار میرود؛ بسیارى از عقاید شیعه به نحلههاى تصوف مسلمان راه یافت و از آنجا که صوفیگری در میان سنیان، نفوذ چشمگیرى داشت، بطور طبیعى زمینه بسط تشیع فراهم میشد».(5)
منابع و مدارک گوناگونی بر این واقعیت تأکید دارند که تشیع، سالها پیش از تشکیل حکومت صفویه، در پهنه سرزمین ایران گسترش یافته بود؛ با شروع قرن دوم هجری، تشیّع از مرزهای جزیره العرب و عراق بیرون رفت و به تمام قلمرو اسلامی کشیده شد؛ با توجه به پراکندگی شیعیان و علویان در سرزمینهای اسلامی، این مسئله به خوبی قابل فهم است؛ از زمان حجاج بن یوسف ثقفی، مهاجرت شیعیان و علویان از کوفه به دیگر مناطق پررنگتر و شدیدتر شد؛ این مهاجرتها در قرن دوم هجری و با شروع تبلیغات شیعی و نهضتهای علویان شتاب بیشتری به خود گرفت.(6)
نهضتهای علویان در دوران عباسیان هم پیوسته رخ میداد؛ یکی از نتایج قطعی این نهضتها، پراکندگی علویان در مناطق گوناگون بود؛ چنانکه بعد از قیام محمد نفس زکیه در زمان حکومت منصور و شکست او، نوادگان امام حسن (علیه السلام) در مناطق گوناگون پراکنده شدند؛ مسعودی، مورخ شهیر، در اینباره مینویسد: «برادران محمد بن عبدالله (نفس زکیه)، در بلاد گوناگون پراکنده شدند ... ؛ برادرش، یحیی، به ری و از آنجا به طبرستان رفت؛ برادر دیگرش، ابراهیم، به بصره رفت و در آنجا لشکری از مردم اهواز، فارس و سایر شهرها گرد آورد.(7)
همچنین در قرن دوم هجری، حرکت مبلغان بنیهاشم (بنی عباس) به خراسان آغاز شد و مردم زیادی در آنجا به تشیّع گرویدند؛ یعقوبی، مورخ مشهور، مینویسد: «وقتی زید بن علی بن الحسین به شهادت رسید، شیعیان در خراسان به جنبوجوش آمدند و تشیّع خود را آشکار کردند؛ خطیبان، آشکارا ظلم و ستم بنیامیه بر خاندان پیامبر را بازمیگفتند»؛(8) پارهای از مورخان نوشتهاند: «در سالی که یحیی (فرزند زید) کشته شد، هر طفلی که در خراسان به دنیا آمد، نامش را یحیی نهادند».(9)
قم، حرم اهلبیت (ع)
قم یکی از مهمترین شهرهای شیعهنشین ایران است که از قرن دوم هجری، سابقه تشیع پررنگی داشته است؛ قم از ابتدا به دست شیعیان بنیانگذاری شد و از روز نخست، شیعیان در آن ساکن شدند و همواره شیعهنشین بوده و هست؛ تشیّع قم، همواره دوازده امامی بوده و انحراف به آن راه نیافته است؛ بسیاری از مردم قم خدمت ائمه اطهار (علیهم السلام) میرسیدند و از محضر آن بزرگواران کسب فیض میکردند و پیوسته با امامان خود رابطه داشتند؛ از اینرو قم، به یکی از مهمترین تجمعگاههای شیعی تبدیل شد و شیعیان، بویژه علویان، از هرسو بدانجا آمدند و در آن سکنی گزیدند؛ در پایان قرن دوم هجری، ورود بیبی فاطمه معصومه (س)، نقطه عطفی در تاریخ این شهر محسوب میشود.(10)
شهرهای اهواز، همدان، سیستان، بُست و ری مناطقی از ایران است که در قرن سوم هجری وکلای ائمه اطهار (علیهم السلام) در آنها بودهاند؛ در قرن سوم، کوفه، قم و نیشابور مهمترین شهرهای شیعی به شمار میرفتند و فقه شیعی براساس احادیث ائمه اطهار (علیهم السلام) در آنها تدریس میشده است.(11)
وجود دولت علویان طبرستان در منطقه شمال ایران، بین سالهای250 تا 316 هجری، باعث بسط تشیع در مناطق مختلف ایران گردید و یکی از نخستین دولتهای شیعی به تدریج شکل گرفت؛ علویان طبرستان در چند برهه، برمناطق ری، زنجان و قزوین نیز چیره شدند(12) و یقیناً زمینهها و بستر تشیع را در این مناطق گسترش دادند.
آلبویه، نخستین دولت شیعی ایرانی
در همین راستا باید از دولت مهم آل بویه نیز یاد کرد؛ این دولت قدرتمند شیعی از سال 328 تا 446 هجری، به مدّت نزدیک به یک قرن و نیم توانست بر جغرافیای ایران تسلّط داشته و به صورت عمومی باعث گسترش تشیع شد.در این دوران اقدامات زیادی مبتنی بر مذهب تشیع، پدید آمد که به پارهای از آنها اشاره میکنیم:
1. حمایت دولتی و مردمی از علمای بزرگ شیعه، به صورتی که بسیاری از کتابهای معتبر شیعه در این دوران تالیف شدهاند؛ کتابهایی چون الاستبصار و التهذیب، تالیف شیخ طوسی (م 460)، من لا یحضره الفقیه، تالیف مرحوم شیخ صدوق (م 381) که هرسه از کتب اصول چهارگانه شیعه به شمار میروند؛ الارشاد، تألیف شیخ مفید (م 413)، رجال نجاشی (م 450) و ...
2. برگزاری علنی مراسم عاشورای حسینی، که مختص شیعیان اثنی عشری است. به اعتراف برخی از مورخان، در زمان حکومت آلبویه در ایران و عراق، علاوه بر عزاداری، سایر شعارهای شیعی، آشکارا رواج یافت و میتوان گفت که در ایران مرحله بسیار مهمی برای بسط مذهب تشیع به وجود آمد که تا آن زمان سابقه نداشته است.
3. وارد شدن شیعیان به امور دولتی و اقدام آنها به ساختن بارگاههای امامان علیهم السلام نیز در این دوران صورت گرفت.(13)
دولت ایلخانان و بسط تفکر شیعی
دولت ایلخانان را در مدت محدودی، میتوان از دولتهای شیعه در ایران به شمار آورد؛ هرچند مدت شیعهبودن آن دولت کوتاه بود، ولی به جهت وسعت قلمرو، تاثیر زیادی بر گسترش شیعه داشتند؛ دوران ایلخانان مغول یکی از بهترین دورانها برای ترویج تشیع، بویژه در ایران بود؛ در این دوره برای اولین بار تشیع در تمامی سرزمین ایران به عنوان مذهب رسمی اعلام شد؛ اولجایتو یا سلطان محمد خدابنده، که در ابتدا به مذهب حنفی و سپس شافعی روی آورده بود، به دلیل نزاع و تنش شدید پیروان این دو مذهب، به تشیع گروید؛ وجود علامه حلی که در آن زمان، شهرتی فرامنطقهای داشت، در کنار سلطان محمد اولجایتو و برگزاری جلسات بحث و مناظره بین او و علمای اهل سنت، به اثبات حقانیت مذهب اهل بیت عصمت و طهارت (ع) و مذهب شیعه کمک زیادی کرد.(14)
صفویان و گسترش مذهب شیعه
آنچه گفته شد، تنها مختصری از وجود زمینهها و بسترهای مهم برای ورود و گسترش مکتب تشیع در مناطق ایران، پیش از ظهور صفویان است؛ تشیع، قرنها قبل از صفویه توانسته بود در ایران رشد کند و به صورت انبوه، طرفدارانی پیدا کند؛ کار صفویان این بود که بنابر انگیزههای گوناگون، برای رسیدن به اهداف خود، مذهب تشیع را مذهب رسمی اعلام کرده و به گسترش بیش از پیش آن یاری رساندند و علمای شیعه با استفاده از شرایط به وجود آمده، در راه ترویج مکتب تشیع و تحکیم و تعمیق فرهنگ آن تلاشهای زیادی از خود نشان دادند.
هرچند نمیتوان و نباید تمام اقدامات دولت صفویه را مورد تأیید قرار داد و از سختگیریهای غیرمنطقی آنان برای رسمی کردن مذهب تشیع، در ابتدای شکلگیری دولت صفوی، دفاع کرد، اما چنانکه محققان معتقدند، در مورد خشونتها و اقدامات ایذایی آنان بقدر زیادی، بزرگنمایی شده است.
شاه دستور داد تا علنّا نام دوازده امام را در خطبه خواندند و اعلان لعن کردند و برخى جوانان قزلباش مسلح ایستاده بودند تا در صورت مخالفت، مخالف را از میان بردارند؛ اما این برخورد شاه براى آن بود تا در آغاز کار، زهرهچشمى از مخالفان بگیرد، ولی در ادامه، کار به راحتى پیش رفت و هیچ گونه جنبش ضد شیعى مسلحانه در ایران برپا نشد؛ طبیعى است که ترس از قزلباشان وجود داشت، اما مخالفان هم انگیزه زیادى براى مقاومت نداشتند؛ طى سالها درگیرى صفویان و عثمانیان، هیچ نیروى داخلى، با انگیزه سنیگرایانه، به حمایت از عثمانیان اقدام نکرد؛ این در حالى است که جنبشهاى افراطى و غالى فراوانى در ایران به وجود آمد؛ روشن است که به سادگى نمىتوان از این امر گذشت.(15)
سیاست صفویان، به رهبری شاه اسماعیل، در رسمیت دادن به تشیع اثنیعشری، با مقاومت چندانی روبرو نشد؛ زیرا برای مردم ایران، زمینههای فراوانی برای تشیع وجود داشت و آنها خیلی پیشتر مذهب تشیع را پذیرفته بودند؛ سیاستهای تشویقی نیز در این زمینه وجود و تأثیر داشت؛ چنانکه در دو منطقه سرخه سمنان، سنگنوشتههایی از شاه عباس بر جای مانده که حاوی این دستور است که اگر کسی شیعه شود، از مالیات معاف خواهد بود.(16)
از طرف دیگر، موفقیت مذهب تشیع در نفوذ در کشور پهناور ایران، نه فقط برخاسته از قدرت سلسله صفویان، بلکه ناشی از جاذبههای ذاتی آن است؛ از همان ابتدا و از دوران شاه اسماعیل صفوی، عالمان شیعه از جبل عامل، بحرین و سرزمینهای شمال شرقی عربستان و عراق به ایران دعوت شدند تا پایههای فکری و عقیدتی تشیع را در میان مردم عمق بخشند؛ بنابراین، قدرت سیاسی در کنار قدرت فرهنگی و زمینههای اجتماعی، توانسته است نقش برجستهای ایفا کند.
* مرکز ملی پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم
______________________________
1. مقاله: صفویان و تغییر ماهیت مذهبی ایرانیان.
2. ر.ک. سید مرتضی عسگری، عبدالله بن سبا و نیز 150 صحابی ساختگی؛
3. تاریخ مدینه دمشق، ج42، ص333
4. رسول جعفریان، صفویه در عرصه دین فرهنگ و سیاست، تهران، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، چ اول، ش1379، ج1، ص15مقدمه مولف.
5. همان، ص17.
6. غلامحسن محرمی، تاریخ تشیع از آغاز تا پایان غیبت صغری، قم، موسسه امام خمینی، چ ششم، 1386ش، ص184.
7. مسعودی، مروج الذهب، تحقیق اسعد داغر، قم،دار الهجرة، چ دوم، 1409ق، ج 3، ص 296.
8. یعقوبی، تاریخ الیعقوبى، بیروت،دار صادر، بیتا، ج 2، ص 326.
9. مسعودی، پیشین، ج3، ص213.
10. محرمی، پیشین، ص186-187.
11. همان، ص188.
12. طبری، تاریخ طبری، تحقیق محمد أبوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چ دوم، 1387ق، ج9، ص346.
13. غلامحسن محرمی، درسنامه تاریخ تشیع، قم، نشر هاجر(حوزه علمیه خواهران)، چ اول، 1391ش، ص230تا232.
14. همان، ص254.
15. جعفریان، پیشین، ج1، ص25.
16. رسول جعفریان، تایخ تشیع در ایران، سازمان تبلیغات اسلامی، چ پنجم، 1377ش، ج1، ص 760.
منبع : کیهان
محمد صرفی : جیمی کارتر رئیس جمهور وقت آمریکا سال 1357 و در واکنش به پیروزی انقلاب اسلامی گفته بود: ما از منافع حیاتی خود در منطقه خلیج فارس و متحدانمان در برابر هر تهدیدی دفاع خواهیم کرد و اگر لازم باشد از نیروی نظامی نیز استفاده میکنیم. مواضع رئیس جمهور فعلی آمریکا در نشست کمپ دیوید هم تکرار همان لفاظیهای کارتر در 37 سال پیش است.
اوباما پنجشنبه هفته گذشته میزبان سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس بود. این شورا متشکل از شش کشور عربستان، کویت، قطر، امارات، بحرین و عمان است که در سال 1981 و برای مقابله با انقلاب اسلامی پایهگذاری شد. نشست کمپ دیوید با انتشار بیانیهای نسبتاً مفصل به کار خود پایان داد. بیانیهای که به عقیده بسیاری چیزی جز کاغذبازی نبود و آمریکا در آن خود را به هیچ چیز متعهد نکرد؛ جز فروش بیشتر و سریعتر سلاح به شیخنشینهای ثروتمند خلیج فارس!
در چهار سال گذشته ریاض به تنهایی 90 میلیارد دلار تسلیحات خریداری کرده و این کشور در سال 2014 عنوان بزرگترین واردکننده سلاح در جهان را به خود اختصاص داد. کاخ سفید در کمپ دیوید به اعراب قول داد چتری موشکی برایشان فراهم کند و این یعنی دهها میلیارد دلار سود برای کمپانیهای نظامی آمریکا. اما این همه تسلیحات پیشرفته و انبوه چه دردی از شیخنشینهای خلیج فارس -که در بسیاری از موارد توانایی استفاده از این تسلیحات را هم ندارند- دوا میکند؟
پایگاههای نظامی اغلب این کشورها میزبان ارتشهای کشورهای غربی هستند و رژیم صهیونیستی هم طی دهههای اخیر حتی یک تهدید شفاهی را هم متوجه آنان نکرده است، چه رسد تهدید واقعی و عملی. جمهوری اسلامی ایران نیز هرگز همسایگان جنوبی خود را مورد تهدید قرار نداده و استراتژی تهران دفاعی بوده و بر همین اساس نیازی به حمله به این کشورهای کوچک ندارد. آنچه پادشاهیهای خلیج فارس را بطور واقعی تهدید میکند، نحوه اداره کشورهای خود و برخورد با ملتهایشان است. سیاستی که رای و نظر مردم در آن جایی نداشته و دیدن صندوق رای در برخی از این کشورها به اندازه دیدن آدمهای فضایی میتواند مردم را شگفتزده کند! البته در آن کشورهایی هم که گاهی انتخاباتی برگزار میشود، چیزی جز یک نمایش مضحک در حد رقص شمشیر نیست. اما این مسائل برای آمریکاییها که خود را منادی آزادی و حقوق بشر میدانند، هیچ اهمیتی ندارد.
یکی از نکات مورد اشاره در بیانیه کمپ دیوید تاکید بر همکاری با کشورهای عربی برای مبارزه با گروههای تروریستی است. افسانه آمریکایی مبارزه با تروریسم از سال 2001 آغاز شد. نتایج این جنگ هم قابل توجه است. در سال 2004 تعداد گروههای تروریستی 21 گروه بود و در 18 کشور فعال بودند. این تعداد 10 سال بعد به 41 گروه رسیده و حوزه اقدامات آنان نیز 24 کشور شده است. حتی اگر این خبر قطعی را که داعش محصول استراتژی آمریکا و دلارهای نفتی سعودیهاست کنار بگذاریم، نگاهی به عملکرد ائتلاف ضدداعش و مقایسه آن با دیگر جنگهای آمریکا قابل توجه است و نشان میدهد آنها هرگز به دنبال نابودی داعش نیستند. آمریکاییها از اوت 2014 تا مارس 2015 جمعاً 5547 حمله هوایی داشتهاند که بطور متوسط روزانه 23 حمله است. کافی است این آمار را با حملات هوایی آمریکا علیه عراق در سال 2003 مقایسه کنید؛ 1700 پرواز و پرتاب موشک فقط در یک روز!
میزبان و مهمانان کمپ دیوید از حمله عربستان به یمن نیز حمایت کرده و در عین حال از سعودیها بخاطر کمک چند ده میلیارد دلاری برای کمک به این کشور و مردم آن قدردانی کردهاند! سعودیها در حمله به یمن بیش از 3000 تن را کشته و چندین برابر آن را نیز مجروح کردهاند. قربانیانی که به اعتراف سازمانهای بینالمللی اغلب آنها شهروندان غیرنظامی هستند. تشکر از آل سعود برای اقداماتش در یمن به میزان قابل توجهی از وقاحت نیاز دارد که ظاهراً تنها در واشنگتن یافت میشود. سعودیها به دستور آمریکا و به بهانه درخواست رئیس جمهور غیرقانونی و فراری یمن از شورای همکاری خلیج فارس، تجاوز به این کشور را آغاز کردند. عربستان به عنوان پدرخوانده این شورا در حالی به یمن تجاوز کرد که سالها یمنیها به دنبال پیوستن به این شورا بودند و ریاض هرگز چنین اجازهای به همسایه جنوبی خود نداد. چرا که شورای همکاری خلیج فارس، باشگاه تشریفاتی پادشاهان ثروتمند است و تنها کشور جمهوری و از قضا فقیر این منطقه، نمیتواند و نباید جایی در آن داشته باشد.
تامین امنیت، هدف اصلی نشست منفور کمپ دیوید عنوان شده بود. اما کدام امنیت و از دیدگاه چه کسی؟ عربستانی که از کودتای ژنرالها در مصر حمایت میکند، مردم انقلابی بحرین را سرکوب میکند، عابر بانک داعش است، به دیکتاتورهای فراری - مانند زینالعابدین بن علی- پناه میدهد و در یمن کشتار میکند؟!
بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار روز گذشته را میتوان پاسخی به نشست شرمآور کمپ دیوید دانست. آنجایی که ایشان فرمودند؛ «آنها (آمریکاییها) به دنبال منافع خود و پر کردن جیب کمپانیهای اسلحهسازی هستند، بنابراین کشورهای منطقه باید هوشیار باشند تا اسیر این سیاستها نشوند. امنیت خلیج فارس مربوط به کشورهای این منطقه است که دارای منافع مشترک هستند و نه آمریکا. بنابراین امنیت منطقه خلیج فارس باید بهوسیله کشورهای همین منطقه تأمین شود. آمریکا بهدنبال تأمین امنیت منطقه خلیج فارس نیست و صلاحیت اظهار نظر در این خصوص را هم ندارد.»
امنیت خلیج فارس را نه ناوگانهای بیگانه میتوانند تامین کنند و نه نشستهای بیخاصیت در کمپ دیوید و پاریس. البته کشورهای عرب حوزه خلیج فارس را برای سفر به کمپ دیوید نباید چندان سرزنش کرد. به قول سردبیر بخش خاورمیانه روزنامه گاردین، مگر آنها جای دیگری هم برای رفتن دارند و جز آمریکا به چه کسی میتوانند دل ببندند؟! آمریکایی که حتی در نشست با اعراب نیز در موضعی تحقیرآمیز، آشکارا اعلام میکند که اولویت نخست واشنگتن، موجودیت و امنیت رژیم غاصب صهیونیستی است. بسیار شرمآور و خفتبار است که در آستانه روز «نکبت» -روزی که رسماً آوارگی فلسطینیان آغاز شد- اعراب در کمپ دیوید سر بر آستان استکبار ساییده و از آن طلب حمایت کنند. کار آنان به کجا رسیده است که فارین پالیسی از قول منابع صهیونیستی بنویسد؛ «اشکالی ندارد به اعراب اسلحه بدهید!» وقتی قرار نیست حتی یک گلوله به سوی سرزمینهای اشغالی شلیک شود، وقتی قرار است یمنیهای ضدصهیونیست و سوریهای در خط مقاومت هدف این تسلیحات باشند، نه تنها اشکالی ندارد بلکه ضروری هم هست و باید تسریع شود!
کمپ دیوید اگر برای اعراب آب نداشت، برای آمریکاییها نان داشت و به همین خاطر بود که اوباما قول داد سال دیگر هم میزبان دوستان خود در شورای همکاری خواهد بود. نشستی که دستاوردش برای آمریکا دهها میلیارد سود است و برای اعراب عکسی یادگاری با پرزیدنت اوباما!