بانک مرکزی اعلام کرد عبورحجم نقدینگی از ۸۰۰ هزار میلیارد تومان

حجم نقدینگی کشور در پایان اردیبهشت ماه با 2/23 درصد رشد نسبت به ماه مشابه سال قبل به 800 هزار و 622 میلیارد تومان رسید. در جدیدترین آمار محاسبه شده توسط بانک مرکزی، حجم نقدینگی کشور در پایان اردیبهشت‌ماه با 2/23 درصد رشد نسبت به اردیبهشت ماه سال قبل به 800 هزار و 622 میلیارد تومان رسید. نقدینگی در 2 ماه اول امسال نسبت به اسفند 93 رشدی 3/2 درصدی داشته است.

همچنین حجم اسکناس و مسکوک در دست اشخاص در 12 ماه منتهی به اردیبهشت‌ماه امسال با 9/3 درصد رشد به 29 هزار و 788 میلیارد تومان بالغ شده است. رشد اسکناس و مسکوک در دست اشخاص در 2 ماهه اول امسال نیز 3/15 درصد کاهش نشان می‌دهد اما جای خود را به شبه‌پول‌ها داده است. حجم پول با 8/1 درصد کاهش (12 ماه منتهی به اردیبهشت) 111 هزار و 166 میلیارد تومان و حجم شبه پول با 4/28 درصد افزایش 689 هزار و 280 میلیارد تومان است. این بدان معناست که شبه‌پول‌ها (چک‌ها و چک‌پول‌ها) جای خود را به اسکناس‌ها داده‌اند.
 رشد نقدینگی چگونه بالا رفت
شاید با گذشت بیش از 20 ماه از مدیریت جدید اقتصاد ایران، بتوان عملکرد سیاست‌های پولی و مالی را بررسی کرد. نقدینگی در 12 ماه منتهی به مرداد ماه امسال 2/30 درصد و بدون احتساب آمار موسساتی که به تازگی ارقام نقدینگی آنها به آمارهای بانک مرکزی اضافه شده، نقدینگی حدود 5/27 درصد رشد داشته است. حجم نقدینگی در پایان مرداد ماه 1392 491 هزار و 824 میلیارد تومان بوده و این عدد در مرداد ماه امسال به 800 هزار و 662 میلیارد تومان رسیده که رشد قابل توجهی را نشان می‌دهد. در واقع در مدت 20 ماه 75 درصد بدون احتساب آمار جدید موسسات پولی، به کل نقدینگی موجود در اقتصاد ایران افزوده شده است. در صورتی که فکری برای رشد فزآینده کنونی نشود و سال آینده هم به همین نسبت، نقدینگی به اقتصاد تزریق شود، حجم کل نقدینگی به عددهای سرسام‌آوری خواهد رسید. این در حالی است که متوسط رشد نقدینگی در 15 سال (77 تا 91) 7/26 درصد بوده است. همچنین در طول سال‌های 84 تا 91 متوسط رشد نقدینگی 1/27 درصد و متوسط نقدینگی 4 ساله 88 تا 91 حدود 25 درصد بوده است.
 چرا نقدینگی بالا رفت؟
حجم نقدینگی در دولت یازدهم از حدود ۵۰۰ به بیش از ۸۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده که این رشد نامطلوب تبعات منفی خود را در اقتصاد کشور به جای می‌گذارد. معاون وزیر اسبق اقتصاد در این باره گفت: نقدینگی بزودی و در ماه‌های آینده نیز بیشتر می‌شود. حیدر مستخدمین‌حسینی، معاون اسبق وزیر اقتصاد در گفت‌وگو با نسیم درباره دلایل میزان افزایش نقدینگی در این دولت به رقم حدود
800 هزار میلیارد تومان اظهار کرد: در دولت یازدهم یکی از دلایل شتاب گرفتن رشد نقدینگی افزایش بدهی بانک‌های تجاری به بانک مرکزی است که آن هم ناشی از تعهداتی است که قبلا بر دوش دولت بوده و دولت آنها را بر گردن بانک‌ها نهاده بود تا به نوعی استقراض غیرمستقیم از بانک مرکزی داشته باشد. وی افزود: عامل دیگر این است که بانک‌ها به دلیل نداشتن نقدینگی، از بانک مرکزی برداشت کرده‌اند که این مساله بر میزان نقدینگی افزوده است. این مقام سابق اقتصادی بیان کرد: از طرف دیگر دولت تعهداتی داشته که در بودجه دیده نشده و در قبال آن از بانک مرکزی برداشت کرده است؛ این رقم بدهی دولت به بانک مرکزی هم چیزی حدود
105 هزار میلیارد تومان برآورد شده است که البته این رقم مرتبا در حال تغییر است.  مستخدمین‌حسینی در تشریح ارتباط میان نقدینگی و پایه پولی عنوان کرد: این عوامل پایه پولی را تحت تاثیر قرار داده و با توجه به اینکه ضریب فزاینده پولی هم نسبت حدود 5 دارد اثری که روی پایه پولی ایجاد می‌شود بسیار بالاست. وی با پیش‌بینی اینکه احتمال می‌رود میزان نقدینگی در ماه‌های آتی بیشتر ‌شود، گفت: هرچقدر جلوتر برویم و بودجه دولت با کسری مواجه شود و درآمد دولت تحقق نیابد، دولت برای اداره امور ناچار است رویه فعلی را دنبال کند و نقدینگی را افزایش دهد.
معاون اسبق وزیر اقتصاد با بیان این مطلب که هر تصمیمی روی پایه پولی تاثیر بگذارد، موجب افزایش نقدینگی می‌شود و اگر این افزایش نقدینگی بتواند در کانال تولید قرار بگیرد و برای تولید مدیریت شود اثر آنچنانی بر اقتصاد نخواهد گذاشت، گفت: ممکن است در کوتاه‌مدت اثرگذار باشد ولی بلافاصله در میان‌مدت این اثر را جبران می‌کند. مستخدمین‌حسینی ساختار مریض اقتصاد را عامل اصلی ایجاد نقدینگی در چند سال اخیر دانست و تاکید کرد: در افزایش نقدینگی بحث دولت‌ها مطرح نیست بلکه بحث ساختار مریض اقتصاد مطرح است، این ساختار مریض تا زمان بهبودی باید با جدیت تمام در اتاق سی‌سی‌یو و مراقبت‌های ویژه قرار گیرد که در حال حاضر متاسفانه این مراقبت‌ها از آن انجام نمی‌گیرد.
بهانه مسکن‌مهر را می‌آوردند
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: دولت یازدهم پاسخ دهد با چه منطقی نقدینگی را در کمتر از 2 سال این میزان بالا برد. جمشید پژویان در گفت‌وگو با نسیم، با انتقاد از افزایش 300هزار میلیارد تومانی نقدینگی در دولت یازدهم اظهار کرد: دولتمردان فعلی در دوران دولت قبل که خارج از گود بودند، از افزایش نقدینگی انتقاد می‌کردند و اصطلاحا «از خارج گود می‌گفتند لنگش کن» اما در حال حاضر می‌بینیم که رشد نقدینگی و افزایش پایه پولی در این دولت شتاب بیشتری گرفته و دولتمردان در مدیریت آن ناتوان هستند. این اقتصاددان به بی‌تاثیر بودن پرداخت یارانه نقدی و مسکن‌مهر در دولت یازدهم در روند افزایشی نقدینگی اشاره و تصریح کرد: آنها که ادعا می‌کردند پرداخت یارانه نقدی و مسکن‌مهر عامل ایجاد نقدینگی در جامعه است و خودشان این طرح‌ها را به تدریج کنار گذاشتند، حالا پاسخ دهند چرا باز هم نقدینگی افزایش یافته است. پژویان خاطرنشان کرد: ارزش یارانه‌ای که در حال حاضر دولت یازدهم پرداخت می‌کند، نصف ارزش یارانه دولت قبل است بنابراین در این دولت در بخش‌های دیگری زیاده‌روی شد تا نقدینگی افزایش پیدا کند. وی عنوان کرد: انتظار داشتم دولتمردان یازدهم که بزرگ‌ترین منتقدان دولت قبل بودند در خیلی از ابعاد اقتصاد شفاف‌تر بوده و یک برنامه اقتصادی مشخص داشته باشند ولی این دولت در حوزه اقتصاد خیلی غیرشفاف عمل می‌کند و هیچ برنامه و بسته‌ای هم برای اقتصاد تا این لحظه ارائه نکرده است.