توافق 16 تیر توافق نیست!

سیدعباس عراقچی، معاون  ظریف تاکید کرد آنها هیچ توافقی در لوزان با آمریکایی‌ها نداشته‌اند. به گزارش «وطن‌امروز»، عراقچی شنبه‌شب در برنامه نگاه یک شبکه اول سیما، گفت: ما در لوزان هیچ توافقی نداشتیم بلکه به یکسری راه‌حل‌ها رسیدیم. این راه‌حل‌ها برای همه مسائل و موضوعات مورد مذاکره نیست.

 این اظهارات عراقچی در حالی است که طی روزهای اخیر و همزمان با اتمام ضرب‌الاجل 30 ژوئن، رسانه‌های غربی مدعی شدند طرفین در حال مکتوب کردن توافق لوزان هستند. آنها مدعی شدند در مذاکرات وین 2 طرف تلاش می‌کنند چرک‌نویس توافق لوزان را پاک کنند. این ادعاها البته زمانی تقویت شد که جان کری، وزیر خارجه آمریکا نیز هشدار داد در صورت عدم پایبندی ایران به تعهدات خود در «توافق لوزان»، توافقی در کار نخواهد بود. کری گفت: آنچه برای ما مهم است 4 ماده‌ای است که در سند درباره آنها توافق شده است و این موضوعی است که هنوز باید درباره آنها تصمیم‌گیری شود. وی افزود: ممکن است ایران به همه تعهدات خود در قبال توافقنامه لوزان پایبند نباشد که در این صورت توافقی در کار نخواهد بود. اگر این مسائل  مهم حل و فصل نشود آنگاه توافقی در کار نخواهد بود. اظهارات کری در حالی بود که جواد ظریف پیش از این و در ماجرای معروف عدم ارائه فکت‌شیت ایرانی، گفته بود در لوزان توافقی صورت نگرفته که قرار باشد فکت‌شیت آن منتشر شود. با این حال اما عباس عراقچی هم، شنبه‌شب تصریح کرد که در لوزان توافقی صورت نگرفته است.
توافق هست؟ نیست؟
اما در کنار تکذیب ادعای کری مبنی بر انجام توافق در لوزان، عباس عراقچی توضیحاتی درباره فرآیند توافق احتمالی مطرح کرد که آن نیز قابل تامل است. طی هفته‌های اخیر یکی از شایعات رایج درباره مذاکرات هسته‌ای، انتشار توافق بدون امضا بوده است. بر این اساس گفته می‌شد طرفین در پایان مذاکرات متن توافق احتمالی را منتشر می‌کنند با این حال امضای این توافق به زمان اجرای آن یعنی پس از تعیین تکلیف توافق در کنگره و صدور قطعنامه شورای امنیت موکول می‌شود. عباس عراقچی در برنامه نگاه یک درباره فرآیند انجام توافق احتمالی گفت: اگر به توافق برسیم و همه اسناد نهایی شود، آیا با رسیدن به آن می‌توان گفت توافق داریم که جواب منفی است. باید مراحل قانونی در کشورها طی شود که در آمریکا کنگره خواسته که این نهاد توافق را بررسی کند و مجلس ما نیز در مصوبه اخیر خود خواست که به این نهاد ارائه شود و اگر در ۱۶ تیر به یک جمع‌بندی از توافق برسیم هنوز توافقی نداریم تا این روال قانونی طی شود که پس از آن دولت‌ها و کشورها اعلام می‌کنند توافق داریم و توافق به دست آمده رسمیت می‌یابد. عراقچی افزود: اگر تا ۱۶ تیر به توافق برسیم که البته این واقعاً یک موضوع بزرگی است که هنوز قطعی نشده اما در صورت رخ دادن این اتفاق، متن توافق حتماً منتشر خواهد شد. وی افزود: ولی آن روز، روز توافق نیست، روز توافق روزی است که روال قانونی در کشورهای مربوط طی شده باشد البته شورای امنیت طبق قرار قبلی احتمالاً در همان روز قطعنامه خود را صادر خواهد کرد و این توافق را مورد تأیید قرار خواهد داد. وی اظهار داشت: امضای توافق مفهومی است که شاید مسامحتاً به‌کار گرفته شود که از جمع‌بندی شدن و رسیدن به توافق با عنوان امضای توافق یاد می‌شود اما از نظر ما امضای توافق همان قطعنامه شورای امنیت است که آن را تأیید می‌کند.
همزمانی یعنی چه؟
عراقچی در بخشی از سخنان خود به ضرورت همزمانی اجرای تعهدات ایران و طرف مقابل اشاره کرد و گفت: یک مشکل فنی که وجود دارد این است که از نظر فنی کاری که ما باید انجام دهیم ۳ ماه طول می‌کشد و کاری که آنها باید انجام بدهند از نظر فنی زمانی نمی‌برد. همزمان کردن این دو موضوع یک معضل است که راه‌حل‌هایی پیشنهاد شده و اصل همزمانی برای ما مهم است و امیدواریم به راه‌حل‌های معقولی در این زمینه برسیم و اصل متناظر بودن راه‌حل‌ها لحاظ شود. این اظهارات عراقچی در حالی است که براساس خطوط قرمز ایران و نیز مصوبه مجلس برای الزام دولت به حفظ دستاوردهای حقوق ملت، تعهدات ایران و طرف مقابل باید به صورت همزمان و در روز اجرای توافق صورت گیرد. در این میان اما آنچه باعث نگرانی است اشاره عراقچی به انتظار طرف مقابل برای انجام تعهدات ایران پیش از لغو تحریم‌هاست. عراقچی گفت: ما در روز توافق انتظار داریم طرف مقابل تحریم‌های خود را لغو کند و ما نیز اقدامات خود را شروع کنیم و وقتی اقدامات ما به پایان برسد روز انجام شدن توافق است. وی گفت: طرف مقابل ما هم باید اقداماتی را انجام دهد و قوانین خود را اصلاح و مصوبات مربوط را صادر کند و آماده باشد برای روز اجرایی شدن توافق که در آن روز تحریم‌ها لغو خواهد شد و اقدامات ایران مثلاً‌ در حوزه پروتکل الحاقی و اقدامات نظارتی و شفاف‌سازی از آن روز اجرا خواهد شد و غنی‌سازی ما از آن روز در حد مورد نظر برنامه توافق جامع به کار خود ادامه خواهد داد. عراقچی تصریح کرد: در این فاصله چون کارهای ما به لحاظ فنی بیشتر طول می‌کشد تا کارهایی که آنها باید برای آماده‌سازی انجام بدهند ما باید به فرمولی دسترسی پیدا کنیم که قبل از اینکه ما شروع به انجام دادن کارهای خود بکنیم تحریم‌ها لغو شده باشد. وی افزود: البته طرف مقابل هم انتظار دارد کارهای آماده‌سازی ما به اتمام رسیده باشد و بعد آنها تحریم‌ها را لغو کنند.