مدیرکل آژانس: برداشتن تحریم‌ها مشروط به PMD است

آمانو که قصد تهران کرد؛ گفته شد برای حل موضوع بازرسی‌های پروتکلی، پیشنهادات جدیدی مطرح است. او با علی شمخانی، دبیر شورایعالی امنیت ملی و نفر اول لیست بازجویی مورد نظر آمریکا و حسن روحانی، رئیس‌جمهور دیدار کرد. شنیده‌های مختلفی درباره محتوای دیدارهای آمانو با روحانی منتشر شد، از جمله اینکه پیشنهادی درباره تغییر بازرسی‌ها و بازجویی‌ها (و نه حذف آنها) در روند اجرای پروتکل الحاقی مطرح شد.

به گزارش «وطن امروز»، آمانو ایران را ترک کرد تا در هفته‌ای که ظاهرا قرار است آخرین دور مذاکرات هسته‌ای برای تحقق توافق برجام صورت گیرد، حرف و حدیث‌ها درباره آنچه او و روحانی درباره آن هم‌اندیشی کردند، بالا گیرد. موضوع دیدار قطعا درباره اجرای پروتکل الحاقی و مهم‌ترین مطالبه آمریکایی‌ها در این‌باره یعنی PMD (ابعاد نظامی احتمالی) بوده است. اینکه در گفت‌وگوهای روحانی و آمانو چه گذشت مشخص نیست اما روز گذشته آمانو درباره PMD اظهارنظری کرد که به نظر می‌رسد می‌توان درباره سرنوشت این موضوع با احتمال بیشتری اظهارنظر کرد. دیروز شنبه، یوکیا آمانو هنگامی که آماده می‌شد وارد هتل پله کوبورگ شود؛ گفت آژانس تا پایان امسال گزارشی درباره PMD منتشر خواهد کرد. مدیرکل آژانس در جمع خبرنگاران با بیان اینکه آژانس درگیر در موضوع هسته‌ای ایران است، گفت: من پنجشنبه تهران بودم و با روحانی و شمخانی دیدار کردم. توافق در دسترس است. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادامه داد: ما به پیشرفت‌هایی در مسیر رو به جلو دست یافتیم. آمانو افزود: اگر توافق حاصل شود آژانس آمادگی دارد برای اجرای موضوعات همکاری کند. وی ادامه داد: معتقدم با همکاری ایران می‌توانیم گزارشی درباره پی‌ام‌دی تا پایان سال آماده کنیم و خیلی مهم است که مساله پی‌ام‌دی تا پایان سال حل شود چراکه مهم‌ترین مساله‌ای است که 1+5 برای لغو تحریم‌ها به آن نیاز دارد. به گزارش فارس، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با بیان اینکه آژانس همکاری و تعامل ایران و 1+5 را سرعت بخشیده است، گفت: با همکاری ایران فکر می‌کنم بتوانیم تا پایان امسال گزارشی درباره پی‌ام‌دی صادر کنیم. آمانو با اشاره به دیدارهایش با روحانی و شمخانی در تهران، گفت: با شمخانی و روحانی دیدار کردم تا حل تمام موضوعات باقیمانده را تسریع بخشم. وی افزود: در این دیدارها پیشرفت‌های روبه جلویی صورت گرفته اما هنوز نیازمند کار بیشتری است. آمانو گفت: هر زمان که در زمینه برجام توافقی حاصل شد آژانس آمادگی دارد عناصر مربوط به بحث هسته‌ای را در صورت درخواست اجرا کند. پیشرفت‌هایی حاصل شده ولی نمی‌توانم در حال حاضر درباره جزئیات آن صحبت کنم.
2 نکته درباره اظهارات آمانو
آمانو در اظهارات خود درباره PMD تاکید کرده است تا پایان سال میلادی گزارشی درباره این موضوع منتشر خواهد کرد. او همچنین گفت لغو تحریم‌ها مشروط به اجرای مساله PMD  است. به گزارش «وطن امروز»، این اظهارات آمانو حداقل حاوی 2 نکته است:
1- به نظر می‌رسد از نگاه مدیرکل آژانس، اجرای پروتکل الحاقی آنگونه که مورد مطالبه آمریکایی‌هاست، در دسترس است. وقتی مدیرکل آژانس تاکید می‌کند تا پایان سال گزارشی درباره موضوع PMD منتشر می‌کند، معنای آن این است که زیاده‌خواهی‌های آمریکا در موضوع ابعاد نظامی احتمالی قابل اجراست بنابراین با این اظهارنظر آمانو، این احتمال که آژانس و آمریکا نسبت به اجرای مطالبات خود در قالب PMD اطمینان‌خاطر یافته‌اند، گویا محقق شده است.
2- براساس اظهارات آمانو، شرط آمریکا برای برداشتن تحریم‌ها، حل موضوع PMD است بنابراین تا PMD برای آمریکایی‌ها حل نشود، موضوع برداشته شدن تحریم‌ها صورت نخواهد گرفت. آمانو همچنین در اظهارات خود گفته است تا پایان سال (میلادی) گزارشی درباره PMD منتشر خواهد کرد؛ براساس این اظهارنظر آمانو قاعدتا:
الف- در صورت انجام توافق برجام، «گام نخست» از سوی ایران برداشته خواهد شد و تا زمانی که گزارشی مطلوب آمریکا درباره PMD منتشر نشود، اقدام جدی برای برداشتن تحریم‌ها صورت نخواهد گرفت و این موضوع خلاف خطوط قرمز ایران در مذاکرات هسته‌ای و همچنین قانون الزام دولت به حفظ دستاوردهای هسته‌ای ملت است.
ب- حداقل تا پایان سال میلادی، یعنی زمان ارائه گزارش آمانو، اقدام جدی برای برداشته شدن تحریم‌ها صورت نخواهد گرفت ضمن اینکه در اظهارات آمانو به صورت صریح نیامده است که موضوع PMD تا پایان سال حل خواهد شد. به‌عبارتی آمانو نگفته است گزارش او درباره PMD گزارشی است که این موضوع را برای همیشه خاتمه خواهد داد بنابراین نه‌تنها تا پایان سال جاری میلادی اقدامی جدی برای برداشته شدن تحریم‌ها صورت نخواهد گرفت بلکه هیچ تضمینی نیز وجود ندارد که بگوید گزارش آمانو در پایان سال جاری میلادی، موضوع PMD را برای همیشه از سبد مطالبات و ادعاهای آمریکایی‌ها علیه ایران حذف خواهد کرد، یعنی اینکه می‌توان شرایطی را هم متصور بود که آژانس در گزارش پایان سال خود موضوع PMD را حل نکرده و در نتیجه تحریم نیز برداشته نشود. در مجموع در این حوزه نیز هم خطوط قرمز نظام و هم قانون الزام دولت به حفظ دستاوردهای هسته‌ای ملت نقض خواهد شد.
ج- با این اظهارات آمانو کاملا مشخص شد که فرآیند برداشته شدن تحریم‌ها علیه ایران منوط به نظر آژانس شده است و این موضوع نیز نقض صریح مواضع رسمی نظام در این حوزه است.
بنابراین براساس این اظهارات یوکیا آمانو، هم موضوع اجرای PMD و هم نحوه برخورد آمریکا با این موضوع می‌تواند نگرانی‌های ویژه‌ای در ایران ایجاد کند. از سوی دیگر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با این اظهارنظر در واقع به ایران ضرب شست نشان داد. او از یک سو هم مطالبات آمریکا درباره PMD را در قالب مطالبات آژانس به پیش برده، هم با این اظهارات به فرآیند برداشته شدن تحریم‌ها به شرط گزارش آژانس رسمیت داده است و هم اینکه در واقع نقش تعیین‌کننده خود در موضوع برداشته شدن تحریم‌ها را تثبیت کرده است.