تیر خلاص آمانو به اعتماد خوشخیالها
«یوکیا آمانو» مدیر کل آژانس بینالمللی
انرژی اتمی در مصاحبهای که در روز سهشنبه انجام داده میگوید ایران باید
دسترسی این نهاد دیدهبان هستهای به تأسیسات نظامیاش را بپذیرد.
«آمانو» در این مصاحبه با خبرگزاری آسوشیتدپرس با بیان اظهاراتی متناقض با
مقامات ایرانی گفته توافق هستهای به کارشناسان آژانس، حق دسترسی به
سایتهای نظامی ایران را میدهد.
وی در حالی این ادعا را مطرح کرده که مذاکرهکنندگان هستهای ایران و گروه
۱+۵ دور جدید گفتوگوها برای رایزنی درباره جزئیات توافق را در شهر وین
آغاز کردهاند.
آمانو روز سهشنبه مدعی شد ایران در این سند تفاهم به طور مشخص با اجرای
قراردادی از آژانس موسوم به «پروتکل الحاقی» موافقت کرده است.
امضا و تصویب «پروتکل الحاقی» اختیاری است و جزو وظایف کشورهای عضو معاهده
منع گسترش سلاحهای اتمی نیست و به عنوان اقدامی اطمینانساز انجام
میشود.پروتکل الحاقی امکان بازرسیهای وسیع و سرزده از تمامی مناطق مورد
نظر اعم از تاسیسات اعلامشده و نشده را برای بازرسان آژانس بین المللی
انرژی اتمی فراهم میکند.
ایران در جریان توافق موسوم به «سعدآباد» که در پاییز سال ۱۳۸۲ در تهران
بین وزرای امور خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان با «حسن روحانی» دبیر وقت
شورای عالی امنیت ملی و مذاکره کننده ارشد اتمی به دست آمد، با پذیرش این
پروتکل موافقت کرد و پیش از تصویب در مجلس، آن را داوطلبانه به اجرا گذاشت
اما پس از عدم پایبندی این سه کشور به تعهداتشان و ارجاع پرونده ایران به
شورای امنیت، مجلس شورای اسلامی دولت را به توقف اجرای داوطلبانه پروتکل
الحاقی ملزم کرد.
۱۴۷ کشور در حال حاضر پروتکل الحاقی را امضا کردهاند، اما آمریکا و برخی
کشورهای دیگر مفادی را در نظر گرفتهاند مبنی بر اینکه این بازرسیها نباید
تهدیدکننده امنیت ملی آن کشورها باشد. ایران هم خواستار همین شرط است اما
آمانو علیرغم این مدعی شد برای ایران همان قواعد کشورهای دیگر به کار برده
خواهد شد.
به گزارش فارس، مدیر کل آژانس گفت: «در بسیاری از کشورهای دیگر ما گاه به
گاه، هنگامی که دلایل کافی داریم، درخواست دسترسی به سایتهای نظامی را
مطرح میکنیم. چرا برای ایران اینطور نباشد؟ اگر ما برای دسترسی، دلیل
داشته باشیم این کار را انجام میدهیم و ایران اصولاً باید آن را بپذیرد.»
وی در ادامه گفت آژانس در هر زمان که متوجه «تناقض یا موردی غیرعادی»
درباره فعالیتها و مواد اعلامشده ایران شود میتواند درخواست دسترسی،
توضیح یا «بازرسی فوری» را مطرح کند.
نظر رهبر انقلاب درباره بازرسی از مراکز نظامی
ادعای آمانو درباره بازرسی از مراکز نظامی کشورمان در حالی است که این
موضوع جزو خطوط قرمز کشورمان در مذاکرات بوده و اعضای تیم مذاکره کننده نیز
بارها بر این قضیه تاکید کرده اند. رهبر معظم انقلاب در بیستم فروردین ماه
سال جاری طی بیاناتی در این مورد فرمودند؛ مطلقاً نباید اجازه داده شود که
به بهانه نظارت، به حریم امنیتی و دفاعی کشور نفوذ کنند و مسئولین نظامی
کشور نیز به هیچ وجه اجازه ندارند که به بهانه نظارت و بازرسی، بیگانگان
را به این حریم راه دهند یا توسعه دفاعی کشور را متوقف کنند.
رهبر انقلاب اسلامی در خصوص شیوه نظارت بر برنامه هستهای ایران نیز
تأکید کردند: هیچگونه شیوه نظارت غیرمتعارف که ایران را به یک کشور
اختصاصی از لحاظ نظارتها تبدیل کند، مورد قبول نیست و نظارتها باید تنها
در محدوده همان نظارتهای متعارفی که در همه دنیا انجام میشود اعمال
شود، نه بیشتر.
پاسخ؛ سرب داغ
جانشین فرمانده کل سپاه نیز در گفت و گویی تلویزیونی (29 فروردین 94) در
این باره گفت: نه تنها اجازه بازدید خارجی ها از مراکز نظامی ایران را
نخواهیم داد، بلکه اجازه تفکر پیرامون این موضوع را هم نمیدهیم. حتی در
رویاهایشان این اجازه را نخواهند داشت که از عادی ترین مکان نظامی ما
بازدید کنند.حریم پایگاههای نظامی باید حفظ شود. اینکه یک بازرس خارجی به
پادگان نظامی سر بزند، به معنی اشغال سرزمین است چون همه اسرار و رازهای
دفاع ما در اینجاست. این به معنی تحقیر ملی است. حتی گفتگو در این موضوع.
وی افزود: مطمئنم مردان ما در عرصه نبرد دیپلماتیک دارای چنان ارتفاعی از
حیثیت، عزت و ایمان هستند که اگر دشمن بخواهد در این باره حرفی بزنند اینان
چنان مشتی بر صورت آنها خواهند زد که با سرعت چند برابر صوت به
پایتختهایشان بروند.هرکس از این حرفها (بازدید از مراکز نظامی ایران)
بزند، جواب آن را با «سرب داغ» خواهیم داد.
رویای خوش خیالها بر باد رفت
موضوع بازرسی از مراکز نظامی کشورمان اگر چه مسئله تازه ای نیست و بارها
از سوی مقامات آمریکایی آشکارا مطرح شده است اما آنچه در این میان تکرار
این موضع گستاخانه را از سوی آمانو قابل تامل می کند، فرآیند اجرایی شدن
توافق احتمالی است. بر اساس تفاهم صورت گرفته در لوزان، لغو تحریم ها منوط
به راستی آزمایی و تایید آژانس بین المللی انرژی اتمی شده است و منتقدان
این تفاهم بارها بیان کردهاند گرهزدن سرنوشت و کارکرد توافق به اعلام نظر
آژانس، با توجه به رویکردهای سیاسی و پیشینه آن خطایی استراتژیک است. موضع
گیری اخیر آمانو درباره لزوم بازرسی از مراکز نظامی کشورمان، نشان می دهد
دل بستن به داوری این مرجع به اصطلاح بین المللی چیزی جز اعتماد بی جا و
خوشخیالی نیست و اساساً آژانس را باید یکی از بازوهای غرب در مقابله با
جمهوری اسلامی قلمداد کرد.