ماهیگیری از دعوای عرب و عجم

ایزد مهرآفرین:  اتفاق شرم آوری که در جده افتاد، این روزها باعث داغ شدن بحث تقابل عرب و عجم، در فضای مجازی شده است. بحثی که هر از چند گاه با یک اتفاق مثل بازی پرسپولیس و تیم النصر عربستان با همه حواشی‌هایش داغ‌تر می‌شود و بخشی از کاربران را به خود مشغول می‌کند. اما آیا در پس این دعواها هدفی دنبال می‌شود؟ حادثه جده و تجاوز نظامی عربستان سعودی به یمن، به یکی از موضوعات اصلی گفت و گوی مردم در سطح جامعه تبدیل شده و طبق معمول در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی نیز نمود دارد. اما یکی از بحث‌هایی که در حاشیه موضوع اصلی شکل گرفته، دعوای ساختگی عرب و عجم و دامن زدن به احساسات ملی‌گرایانه‌ای است که گاهی رنگ و بوی نژادپرستی به خود می‌گیرد. بعضی از کاربران اعتقاد دارند اقدامات اخیر عربستان باعث افزایش نفرت ایرانی‌ها از اعراب شده است.

در واقع جنگی که عربستان سعودی به راه انداخته، باعث دامن زدن به بحث عرب‌ستیزی در جامعه ایرانی شده است. اگرچه احساسات ملی‌گرایانه را می‌توان به دو بخش غرور ملی و علایق نژادی تقسیم کرد که بخش دوم به ویژه موضوع عرب‌ستیزی همواره در سال‌های اخیر توسط عده‌ای خاص در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی پیگیری شده که خالی از غرض نمی‌تواند باشد اما ناگزیر عده‌ای را که نیتی جز حمایت از وطن ندارند با خود همراه می‌کند. این جریان، معمولاً کوچک‌ترین مخالفتی را نیز برنمی‌تابد و منتقدان را با عناوین مختلف متهم می‌کند. اما حقیقت آن است که موضوع یمن و سایر تحولات منطقه، در وهله اول درگیری تفکر اسلام ناب محمدی(ص)، با ارزش‌های وارداتی غرب از یک سو و تحجر و افراط‌گرایی از سوی دیگر است. اما مطمئناً نقش‌آفرینی کشورمان در این تحولات با محکوم کردن اقدامات شیوخ عرب و حمایت از مردم مظلوم منطقه، به دلیل موضع اصولی جمهوری اسلامی ایران و ادای تکلیف شرعی و در راستای منافع راهبردی کشور است و از گفتار و عملکرد مسئولان بلند‌پایه نظام اینگونه بر می‌آید که به هیچ عنوان از دیدگاه نژادی به این اتفاقات نگریسته نمی‌شود. مثل همیشه شبکه‌های اجتماعی محمل بیشترین حجم از این دست مجادلات و دعواها هستند. اما به واقع چه قدر از این حرف‌ها تنها اظهارنظرهای معمولی و چه قدرشان کنش‌های هدایت‌شده رسانه‌ای و اجتماعی هستند؟ با نگاه به سابقه این کنش‌ها و نتیجه‌ای که معمولاً از آنها گرفته می‌شود، می‌توان به یک تحلیل خاص رسید. معمولاً کسانی که به شکل افراطی بر طبل احساسات ملی‌گرایانه می‌کوبند، تلویحاً دین و نظام دینی را مورد شماتت قرار می‌دهند و در این مسیر به نکوهش ورود اسلام به ایران می‌رسند. گویی اسلام کالایی عربی است که به وسیله اعراب به ما تحمیل شده است! نتیجه این نگاه تقابل ساختگی تفکر و فرهنگ و رفتار دینی با میهن دوستی خواهد بود که ابزاری است در دست اصحاب حمله به فرهنگ و آداب اسلامی- ایرانی.