اوباما هدف از توافق هستهای را تقویت یک جریان سیاسی در ایران عنوان کرد!
اوباما اهداف زیادی را در گفتوگوهای هستهای با تهران دنبال میکرد به
همین دلیل هم این روزها، روزهای خوبی برای اوست و در تمام طول روزهای گذشته
با رسانههای مختلف آمریکایی گفتوگو کرده و از پیروزی آمریکا در رسیدن به
چارچوب توافق هستهای در لوزان تعریف کرده است. رسانههای آمریکایی این
روزها هر کدام بنا بر جناحبندیای که دارند به این اهداف اشاره کردهاند.
با این حال اوباما شخصاً نیز بسیاری از اهداف پیدا و پنهان در این مذاکرات
را در گفتوگوهایش آشکار کرده است. او تاکنون از امنیت بیشتر اسرائیل
میگفت و اعتقاد داشت با توافق هستهای امنیت اسرائیل بیشتر میشود و
همچنین نگرانیهای امنیتی در سایر کشورهای حوزه خلیج فارس نیز برطرف خواهد
شد. این توافق همچنین احتمال انتخاب یک دموکرات به عنوان رئیسجمهور بعدی
ایالات متحده را نیز بیشتر میکند. اوباما نگرانیهای زیادی نیز راجع به
برنامههای نظامی ایران داشت که سعی میکند کمتر راجع به آنها صحبت کند اما
بهتازگی در گفتوگو با رادیو NPR و توماس فریدمن، خبرنگار نیویورکتایمز،
آشکارا از اهداف سیاسی خود نیز صحبت کرده است. رئیسجمهور آمریکا در
گفتوگو با خبرنگار نیویورکتایمز که برای اولین بار از مواضع متفاوت ایران
و آمریکا در مذاکرات لوزان نوشته بود، خاطرنشان کرد که سیاست یا دکترینش
در قبال ایران این است: «ما تعامل میکنیم اما همه ظرفیتهایمان را هم حفظ
میکنیم.» به همین دلیل بود که او باز هم از روی میز بودن گزینه نظامی علیه
ایران گفت. اوباما با این حال در گفتوگو با رادیو NPR از دیگر اهداف و
چشماندازهایی که در گفتوگوهای هستهای دیده است، پرده برداشت. او معتقد
است هم برای کسانی که ایران را دشمن آمریکا میدانند و هم برای کسانی که
ایران را کشوری میدانند که میتواند با آمریکا تعامل مثبت داشته باشد،
توافق هستهای، توافق خوبی است. اما چرا این توافق برای اوباما و همکارانش
«توافقی خوب» به حساب میآید؟
تقویت اصلاحطلبان در ایران
صحبتهای روز گذشته اوباما نشان داد که او تنها به دوره ریاستجمهوری خود
فکر نمیکند و چشمانداز 10 یا 20 ساله را بشدت مورد توجه دارد تا از این
طریق بتواند به تقویت گروههای داخلی ایران که مواضع نزدیکتری به دولت
آمریکا دارند بپردازد و از این طریق همانطور که پیش از این نیز کارشناسان
آمریکایی گفته بودند، راه را برای رشد و افزایش فعالیتهای گروهی از
اصلاحطلبان در ایران هموار کند که میتوانند رابطه خوبی با آمریکا برقرار
کنند. او در این باره به خبرنگار این رادیوی آمریکایی گفت: «من فکر میکنم
دولت روحانی که میانهرو است، حتی اگر با دیدگاههای ما همراستا نباشد و
ما را دشمن خود حساب کند، اگر بتواند مردم خود را راضی کند احتمالاً در
برابر تندروهای ایران تقویت خواهد شد و دست بالا را خواهد داشت.»
رئیسجمهور آمریکا همچنین گفت: «اگر در طول زمان موقعیتهایی بود که ما
شاهد تغییراتی در رژیم ایران باشیم، خب بهتر هم خواهد بود. اما نباید روی
این موضوع حساب کنیم. ما باید اطمینان یابیم که حتی اگر ایران تغییر نکرد،
اسرائیلیها در امنیت باشند».
تحریمها برداشته میشود؟
اوباما در این گفتوگو از طول دوره زمانی 10 تا 15 ساله و فراتر از آن
برای بازرسیهای گسترده از تأسیسات هستهای ایران و دیگر فعالیتهای نظامی
ایران گفت و خاطرنشان کرد: «براساس بیانیه مشترک سوییس، » ایران با
بازرسیهای بیسابقه و راستیآزماییها روی برنامه هستهای خود موافقت کرده
است. وی در ادامه گفت: «این موضوع نهتنها در 10 سال ابتدایی به طول
میانجامد بلکه بازرسیها و راستیآزماییهایی که بیسابقه هستند برای یک
دهه بعد از آن هم فراتر میرود». اوباما به صراحت خاطرنشان کرد که
«تحریمهای» بسیاری برداشته خواهد شد. اما آنطور که سخنگوی کاخ سفید گفته
است، این تحریمها به صورت یکجا برداشته نخواهد شد و فاز زمانی برداشته شدن
تحریمها میتواند مطابق با فاز زمانی انجام به تعهدات در ایران باشد که
میتواند دورهای 10 تا 20 ساله را نیز در بر بگیرد. جاش ارنست در این
باره گفته است: دیدگاه قوی در دولت این است که عاقلانه و به سود جامعه
جهانی نیست که همه تحریمها همان روز اول برداشته شود. دیدگاه ما این است
که با توجه به سابقه ایران، آنچه میتواند برای موفقیت توافق موثر باشد،
این است که این کشور انگیزهای برای پایبندی به توافق داشته باشد.