رئیس‌جمهور آمریکا بار دیگر گزینه روی میز را به رخ کشید
اوباما: اکنون در حال ایجاد مکانیسمی هستیم تا بازرسان
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بتوانند به هر جایی بروند
باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا 3 روز بعد
از اتمام مذاکرات سوییس، اختلاف تفاسیر از بیانیه پایانی لوزان را با تهدید
ایران به حمله نظامی تکمیل کرد. به گزارش «وطن امروز»، اوباما که 16
فروردین با توماس فریدمن، ستون‌نویس مشهور روزنامه نیویورک‌تایمز آمریکا
گفت‌وگو می‌کرد در بخشی از تحلیل خود در حوزه سیاست خارجی دولتش در قبال
برنامه هسته‌ای گفت اگرچه اکنون وارد تعامل دیپلماتیک با ایران شده اما
هنوز هم همه گزینه‌ها و توانمندی‌های کشورش- از جمله گزینه نظامی- را روی
میز نگه داشته است. به گزارش تسنیم، رئیس‌جمهور آمریکا در بخشی از این
مصاحبه در ارتباط با خط‌مشی‌ای که در قبال کشورهایی چون ایران یا کوبا در
پیش گرفته است گفت به نظر، «تعامل» همراه با دستیابی به نیازهای استراتژیک
اصلی، منافع آمریکا را در قبال این کشورها بهتر از تحریمها و انزوای ابدی
تأمین خواهد کرد. وی در ادامه افزود: آمریکا با قدرتی که دارد، باید اعتماد
به‌نفس داشته باشد و برخی ریسک‌های محاسبه شده را بپذیرد تا امکان‌های
بیشتری را پدید آوریم. اوباما گفت: «برای مثال کوبا را در نظر بگیرید. برای
ما آزمایش این امکان که تعامل با آنها به نتایج بهتری برای مردم کوبا
منتهی خواهد شد ریسک‌های زیادی نخواهد داشت. کوبا کشوری بسیار کوچک است.
کشوری نیست که منافع امنیتی اصلی ما را تهدید کند بنابراین دلیلی وجود
ندارد که این مساله را آزمایش نکنیم... همین امر درباره ایران نیز صادق
است، کشوری بزرگ‌تر و خطرناک، کشوری که در فعالیت‌های منجر به مرگ شهروندان
آمریکایی دخیل بوده اما واقعیت مساله این است؛ بودجه دفاعی ایران 30
میلیارد دلار است. بودجه دفاعی ما نزدیک به 600 میلیارد دلار است. ایران
می‌فهمد که نمیتواند با ما بجنگد... درباره دکترین اوباما پرسیدید. دکترین
این است: ما تعامل خواهیم کرد اما تمام توانمندی‌های‌مان را نیز حفظ
می‌کنیم». وی در ادامه گفت: «این عقیده که ایران قابل بازدارنگی نیست
واقعیت ندارد بنابراین اینکه بگوییم بیایید امتحان کنیم با توجه به اینکه
همه گزینه‌های‌مان از جمله گزینه نظامی روی میز است، نشان‌دهنده
ساده‌انگاری ما نیست اما اگر این مسائل را از طریق دیپلماتیک حل کنیم،
بیشتر ایمن بوده و در موقعیت بهتری قرار خواهیم داشت تا از متحدان‌مان
محافظت کنیم و کسی چه می‌داند شاید ایران تغییر کند. اگر این اتفاق نیفتد،
توانمندی‌های بازدارنده ما و برتری نظامی ما سر جایش است... ما ظرفیت‌مان
برای دفاع از خودمان یا متحدان‌مان را کنار بگذاریم. با توجه به این مسائل،
چرا نباید [تعامل با ایران را] امتحان کنیم». اوباما با اشاره به اینکه
هنوز تا پایان توافق با ایران راه درازی باقی مانده است، گفت: «کار ما هنوز
تمام نشده است و هنوز احتمال عقب‌رفت، لغزش و مشکلات سیاسی جدی را هم در
ایران و هم در کنگره آمریکا می‌توان مشاهده کرد».
همه جای ایران در اختیار آژانس
اوباما در بخش دیگری از این مصاحبه از طراحی مکانیسمی خبر داد که براساس
آن بازرسان آژانس به همه جای ایران دسترسی خواهند داشت. اوباما درباره رژیم
بازرسی‌ها و نظارت بر تأسیسات هسته‌ای ایران در یک توافق جامع احتمالی
گفت: «آنچه که ما بر روی آن توافق کرده‌ایم این است که بتوانیم بر تمام
ذنجیره هسته‌ای از معادن اورانیوم گرفته تا تأسیسات نهایی به مانند نطنز
نظارت کنیم... این بدین معناست که ما تنها چند نفر محدود را به 2 یا یک یا 5
سایت نخواهیم فرستاد بلکه قادر خواهیم بود آنچه را که آنها انجام می‌دهند
به صورت گسترده‌ای ببینیم و در حقیقت، اکنون اگر آنها بخواهند که یک برنامه
پنهانی برای تولید بمب ایجاد کنند باید یک چرخه تأمین کاملا متفاوت ایجاد
کنند. این نکته شماره یک است». وی افزود: «نکته شماره 2؛ ما قرار است یک
کمیته تدارکات تهیه کنیم که هر آنچه ایرانی‌ها وارد می‌کنند، آنچه وارد
کشور میشود و مدعی هستند که کاربرد دوگانه دارد، را بررسی میکند تا مشخص
شود آیا از آنها در راستای برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای استفاده می‌کنند یا در
یک برنامه تولید بمب. و شماره 3؛ اکنون در حال ایجاد مکانیسمی هستیم تا
بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بتوانند به هر جایی بروند». وی در
پاسخ به این سوال که «واقعا هر جایی در ایران؟» گفت: «جاهایی که به آنها
مظنون هستیم. واضح است که درخواستی باید مطرح شود. ایران می‌تواند اعتراض
کند اما آنچه ما انجام می‌دهیم سعی در طراحی مکانیسمی است که براساس آن پس
از اینکه این اعتراض‌ها شنیده شدند، یک وتوی نهایی توسط ایران نخواهد بود
بلکه نوعی مکانیسم بین‌المللی وجود خواهد داشت که ارزیابی منصفانه‌ای
درباره اینکه مکان مورد نظر باید بازرسی شود یا نه انجام دهد. اگر آنها
بگویند که این کار باید انجام شود، تصمیم همین خواهد بود، نه اینکه ایران
بگوید نه، نمی‌توانید بروید آنجا».
نظارت بر ایران فراتر از پروتکل الحاقی
ادعای دیگر رئیس‌جمهور ایالات متحده در مصاحبه با نیویورک تایمز نظارتی
فراتر از پروتکل الحاقی بر فعالیت‌های ایران بود. اوباما گفت: بنابراین
نه‌تنها پروتکل الحاقی که آژانس بر کشورهایی که در گذشته برنامه هسته‌ای
مساله‌داری را داشته‌اند، داریم، بلکه ورای آن ایران باید تحت مکانیسم
بازرسی‌ها و راستی‌آزمایی‌هایی قرار گیرد که تاکنون سابقه نداشته‌اند».
اوباما درباره زمانبندی رفع تحریمهای ایران و پیاده‌سازی مفاد تفاهم
هسته‌ای گفت: «هنوز جزئیاتی وجود دارد که باید مشخص شوند اما فکر می‌کنم
چارچوب اولیه از ایران می‌خواهد آنچه را لازم است درباره سانتریفیوژ‌ها و
سایر موارد انجام دهد. پس از آن تحریمهای سازمان ملل تعلیق میشود. در این
مرحله، ما توانایی بازگرداندن تحریمها را در صورت نقض توافق خواهیم داشت.
اگر اینگونه نشد، غیر از تحریمهای مرتبط با اشاعه و موشک‌های بالستیک که
به قوت خود باقی هستند، می‌توانند از زیر تحریمها خارج شوند و بدانند این
نظارت‌های مداوم در صورتی که تعهدات‌شان را لغو کنند اقداماتی در پی خواهد
داشت». وی در ادامه گفت: « اگرچه توافق هسته‌ای با ایران رویدادی بزرگ
خواهد بود اما به مسائل ما با ایران پایان نمی‌دهد و ما با همکاری گسترده
با متحدان و دوستان‌مان به تلاش برای کاهش- و در مرحله‌ای پایان-
فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده ایران در منطقه و حمایت از سازمان‌های تروریستی
ادامه می‌دهیم».
شناختن رهبر ایران سخت است
بخش دیگری از این مصاحبه به سوالی درباره نامه‌‌های اوباما خطاب به رهبر
معظم انقلاب و نیز بیانات رهبر انقلاب درباره آمریکا مربوط می‌شد. وی در
این‌باره گفت: «شناختن رهبر عالی ایران بسیار سخت است. من به صورت مستقیم
با وی گفت‌وگو نکرده‌ام. در نامه‌هایی که وی می‌فرستد، معمولا یادآوری‌های
زیادی درباره مظالمی که قبلا به ایران رفته است، وجود دارد اما آنچه به نظر
من اهمیت دارد این است که وی به مذاکره‌کنندگانش اجازه داد در این مذاکرات
امتیازات مهمی بدهند، تا چارچوب توافق پدید آید... . وی می‌دانست که رژیم
تحریمها در بلندمدت ایران را تضعیف میکند و اینکه اگر می‌خواهد ایران
بار دیگر به جامعه بین‌المللی بازگردد اکنون فرصت‌هایی پدید آمده است».
در هر جنگی کنار اسرائیل هستیم
رئیس‌جمهور آمریکا درباره ادعاهای نتانیاهو راجع به آسیب‌پذیری‌های رژیم
صهیونیستی و اینکه تفاهم هسته‌ای با ایران موجودیت اسرائیل را به خطر
می‌اندازد نیز توضیحاتی ارائه و تاکید کرد آمریکا در هر جنگی کنار اسرائیل
خواهد بود. اوباما گفت: «این اعتقاد اسرائیل را که با توجه به تاریخ تراژیک
مردم یهود، نمی‌توانند برای تأمین امنیت‌شان صرفا به ما تکیه کنند را درک
می‌کنم، اما آنچه به آنها می‌گویم این است که نه‌تنها به صورت کامل به
آنان اطمینان می‌دهم که برتری نظامی کیفی‌شان را حفظ می‌کنند و می‌توانند
در برابر هر نوع حمله آتی امکان بازدارندگی داشته باشند بلکه مایلم تعهداتی
را بدهم که برای همه در این منطقه، شامل ایران، روشن شود که اگر اسرائیل
توسط هر دولتی مورد حمله قرار بگیرد، در کنار آنها خواهیم بود و فکر می‌کنم
این کافی است تا از فرصتی که یک بار پدید می‌آید استفاده کرده و ببینیم
آیا می‌توانیم مساله هسته‌ای را از روی میز حذف کنیم یا نه. هیچ فرمول و
گزینه‌ای بیش از ابتکار‌های دیپلماتیک و نیز چارچوبی که به‌دست آوردیم،
برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای وجود ندارد».
مونیز: رفع تحریمهای ایران پس از یک‌ساله شدن گریز هسته‌ای خواهد بود
ارنست مونیز، وزیر انرژی آمریکا در گفت‌وگو با شبکه سی‌بی‌اس آمریکا در
تشریح تفاهم سیاسی بین ایران و گروه 1+5 گفت: «ما تمام راه‌های ایران
به‌سوی بمب را مسدود کرده‌ایم. ما باید تأکید کنیم که این نه یک توافق
10ساله بلکه توافقی بلندمدت است. مراحل بسیاری وجود دارند که از
محدودیت‌های بسیار شدید بر برنامه هسته‌ای ایران آغاز می‌شوند. امیدواریم
آنها در بلندمدت به توافق عمل و اعتمادسازی کنند اما ما محدودیت‌های
10ساله، 15ساله، 25ساله و دائمی داریم بنابراین این یک برنامه بلندمدت
است». به گزارش تسنیم، مونیز گفت که آمریکا روی تمام زنجیره تأمین اورانیوم
«نظارت خواهد داشت» و به زیر نظر نگه داشتن تأسیسات سانتریفیوژ و تولید آن
ادامه می‌دهد. وی گفت: «آنها همچنین تعهد خواهند داد که تمام سوخت مصرف
شده در رآکتور تازه‌تأسیس خود را که پلوتونیوم بسیار کمتری نسبت به قبل
تولید خواهد کرد به خارج از کشور منتقل کنند».وی با اشاره به گزارش روزنامه
نیویورک‌تایمز درباره اختلافاتی که میان متن ارائه شده از تفاهم سیاسی
توسط وزارتخانه‌های خارجه ایران و آمریکا وجود دارد، گفت: «فکت‌شیت
ایرانی‌ها در بسیاری از حوزه‌ها درست است اما واضح است که روی بخش‌های
مختلفی از توافق متمرکز بوده و گرایش دارند برخی دیگر از بخش‌های توافق را
حذف کنند».مونیز برای مثال گفت در فکت‌شیت ایرانی‌ها اعلام شده این کشور
بیش از 5هزار سانتریفیوژ خواهد داشت اما به این واقعیت اشاره نمی‌کند که
این رقم نمایانگر کاهش تعداد 19هزار سانتریفیوژ کنونی است. وزیر انرژی
آمریکا در ادامه گفت: «در تحریمها، کاملاً شفاف بگویم: رهایی از تحریمها
زمانی آغاز میشود که آنها محدودیت‌های هسته‌ای اصلی را اعمال کردند، یعنی
زمانی که گریز هسته‌ای از 3ـ2 ماه کنونی به یک سال افزایش یافت. در این
زمان است که رهایی از تحریمها واقعاً آغاز میشود». مونیز گفت: «هیچ شکی
وجود ندارد که مسائل بسیار زیادی با ایران داریم. این توافق به هیچ عنوان
از اهمیت فعالیت‌های ما علیه آنها و حمایت کاملاً قوی از دوستان و
متحدان‌مان در منطقه نمی‌کاهد».
منبع : وطن امروز
